Phát hiện và điều trị sớm u nang buồng trứng – Bảo vệ sức khỏe và khả năng sinh sản của phụ nữ
Phụ nữ ở mọi lứa tuổi từ khi bắt đầu dậy thì đến giai đoạn mãn kinh có thể mắc U nang buồng trứng. Đây là căn bệnh lành tính và tiến triển âm thầm, không có triệu chứng rõ ràng nên thường phát hiện muộn khi khối u phát triển lớn. Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, u nang buồng trứng có thể gây biến chứng nguy hiểm như xoắn, vỡ u hoặc chèn ép các cơ quan trong ổ bụng, ảnh hưởng đến sức khỏe và khả năng sinh sản của người phụ nữ.
U nang buồng trứng: Nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết, biến chứng
u nang buồng trứng là một khối chứa dịch hoặc chất rắn có dạng như bã đậu. Khối u này có thể là các mô mới khác thường hoặc là sự tích tụ dịch tạo thành một nang. U nang buồng trứng có nhiều loại khác nhau nhưng phần lớn (90%) là các khối u lành tính (ít gây ung thư). Số còn lại (10%) sẽ phát triển thành ác tính.
Bệnh nhân mắc u nang buồng trứng kích thước lớn được phẫu thuật thành công tại Bệnh viện Bãi Cháy
U nang buồng trứng có thể gặp ở bất cứ lứa tuổi nào song chủ yếu gặp ở chị em trong độ tuổi từ 30 - 45 tuổi. U nang buồng trứng bao gồm 2 dạng chính đó là u nang cơ năng và u nang thực thể. Trong đó:
• U nang cơ năng: Khối u được hình thành do sự rối loạn hoạt động nội tiết của buồng trứng gây ra sự rối loạn chức năng buồng trứng. U nang cơ năng có thước đường kính dưới 6cm, thường tự biến mất sau 2 - 3 chu kỳ kinh nguyệt mà không cần can thiệp điều trị. U nang cơ năng bao gồm u nang bọc noãn, u nang hoàng tuyến và u nang hoàng thể.
• U nang thực thể: khối u được hình thành và phát triển từ các tổn thương thực thể của buồng trứng. Các khối u này có thể là lành tính hoặc ác tính. Tuy hiếm gặp song u nang thực thể lại vô cùng nguy hiểm. Các loại u nang thực thể có thể kể đến như: U bì buồng trứng, u nang nước và u nang nhầy.
U nang buồng trứng có thể hình thành và phát triển do nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó có một số nguyên nhân phổ biến như: rối loạn nội tiết tố, rối loạn chức năng tuyến giáp, lạc nội mạc tử cung, nhiễm trùng vùng chậu nặng…
U nang buồng trứng đa số xuất hiện và diễn tiến âm thầm, không có triệu chứng, thường được phát hiện khi khám phụ khoa định kỳ hay khi siêu âm kiểm tra sức khỏe. Các dấu hiệu nhận biết bệnh có thể kể đến như:
Bụng to nhanh bất thường, cảm giác nặng, căng tức vùng bụng dưới; Đau tức và có cảm giác nặng ở vùng bụng dưới; rối loạn kinh nguyệt: chu kỳ kéo dài, rong kinh hoặc mất kinh; Tiểu dắt, táo bón, ăn uống kém do u chèn ép tạng trong ổ bụng; Đau khi quan hệ tình dục; Tăng cân không rõ nguyên nhân…
Các triệu chứng rõ rệt thường xuất hiện khi u có kích thước lớn chèn ép các tạng lân cận, từ đó dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí đe dọa đến tính mạng.
U buồng trứng lớn vùng tiểu khung nếu không phẫu thuật sẽ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Khối u phát triển lớn làm cho bệnh nhân nặng nề ổ bụng, chèn ép các tạng trong ổ bụng như bàng quang, trực tràng, ruột già, dạ dày… gây hiện tượng tiểu dắt, tiểu nhiều lần trong ngày và táo bón dai dẳng, ăn uống kém, u chèn lên tim, phổi gây tức ngực, khó thở… ảnh hưởng đến sức khỏe, chất lượng cuộc sống người bệnh. Xoắn u nang gây đau bụng dữ dội, liên tục, có thể buồn nôn, nôn, thậm chí choáng vì đau do u xoắn gây tắc nghẽn tuần hoàn máu đến buồng trứng. Nếu khối u to bị vỡ do va đập, chấn thương có thể gây xuất huyết ổ bụng dẫn đến viêm phúc mạc, nhiễm trùng ổ bụng, nguy hiểm đến tính mạng.
Phương pháp điều trị u nang buồng trứng
Đối với u nang cơ năng: U nang buồng trứng cơ năng thường không cần điều trị đặc biệt, chỉ cần theo dõi trong vòng 3-6 chu kỳ kinh nguyệt, đa số sẽ thoái triển. Tuy nhiên, một số trường hợp u nang cơ năng gây biến chứng nguy hiểm như xoắn nang, vỡ nang gây mất máu, cần phải cấp cứu và xử trí kịp thời.
Đối với u thực thể: Cần được phát hiện sớm và điều trị kịp thời để tránh các biến chứng nguy hiểm. Có nhiều phương pháp điều trị khác nhau, tùy theo kích thước khối u, độ tuổi, nguyện vọng mang thai và sinh con của người phụ nữ, bác sĩ sẽ tư vấn phương pháp phù hợp, có thể phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ khối u và buồng trứng, hoặc chỉ bóc tách khối u lành khỏi buồng trứng.
Phẫu thuật nội soi điều trị các bệnh lý phụ khoa như u xơ tử cung, u nang buồng trứng tại Bệnh viện Bãi Cháy
Tại Bệnh viện Bãi Cháy, các bác sĩ đã làm chủ các phương pháp phẫu thuật u buồng trứng bao gồm phẫu thuật nội soi hiện đại và phẫu thuật mổ mở truyền thống, đảm bảo điều trị hiệu quả các khối u buồng trứng kích thước lớn, biến chứng nguy hiểm. Với ưu điểm ít xâm lấn – an toàn – hiệu quả cao, phẫu thuật nội soi u buồng trứng kích thước lớn giúp người bệnh tránh những biến chứng nguy hiểm, giảm đau sau mổ, hạn chế sẹo, hồi phục nhanh và đặc biệt bảo tồn buồng trứng, duy trì khả năng sinh sản cho người bệnh trẻ tuổi.
Việc khám phụ khoa định kỳ, siêu âm tầm soát và lắng nghe những thay đổi bất thường của cơ thể là chìa khóa quan trọng giúp phát hiện sớm u buồng trứng, từ đó điều trị hiệu quả và an toàn. Các bác sĩ phụ sản Bệnh viện Bãi Cháy khuyến cáo chị em phụ nữ nên chủ động chăm sóc sức khỏe sinh sản của mình bằng cách khám phụ khoa định kỳ ít nhất 6 tháng một lần, siêu âm tầm soát để phát hiện sớm các bất thường tại buồng trứng và tử cung. Khi có những biểu hiện như bụng to nhanh, đau tức vùng hạ vị, rối loạn kinh nguyệt, tiểu dắt, táo bón kéo dài hay đau khi quan hệ tình dục, cần đến ngay cơ sở y tế có chuyên khoa Sản để được thăm khám và xử trí kịp thời.
Mạc Thảo